Rijnland Praktijkfestival 2020

Het was weer bere gezellig op 20 juni 2019. En razend interessant. Het Grootste Rijnlandpraktijkfestival van Nederland. Reden genoeg om meteen de datum van de volgende editie in je agenda te zetten: 24 september 2020. In Deventer weer.

Opnieuw maken we dan de combinatie met het Grootste Kennisfestival van Nederland, dat op hetzelfde terrein 's middags plaatsvindt. Hoewel de echte Rijnlanders het ochtenddeel en de voortzetting daarvan in de middag veel interessanter vonden. We houden toch maar even vol, vooral ook omdat de meeste mensen dat Rijnlands toch altijd maar niet weten te plaatsen. Hooguit denkt men dat het een leuk dingetje is om het leven in organisaties draaglijker te maken. Ook waar, maar we willen toch vooral benaderen dat het om een andere maatschappijvisie gaat. En natuurlijk, sinds organisaties zo'n dominante rol spelen is het natuurlijk zeer de moeite waard daarbij kritisch naar die organisaties te kijken. Om dan te ontdekken dat het om een wezenlijk ander sturingsprincipe gaat, met consequenties tot in alle uithoeken van het georganiseerde leven.

Marc Chavannes, de bekende opniemaker die nu bij de Correspondent te lezen is, opende het festival met een opsomming van wat er in Europa aan vernieuwing gaande is die terug te voeren is op de herontdekking vann de Rijnlandse waarden. Als je hem zo hoorde zou je voorzichtig kunnen spreken van een Rijnlandse renaissance. Op dat moment was net - na negen jaar praten - het pensioenakkoord een feit. We kunnen het dus nog steeds in Nederland, er samen uitkomen. Wat een schril contrast met vechtmodellen in de Angelsaksische wereld...

De Rijnlandse renaissance in organisaties lijkt het snelst te gaan in ons publieke domein. In de welzijnssector moet je je zelfs gaan afvragen of organisaties er uberhaupt nog iets te zoeken hebben. Geldstromen en salarissen lijken hier de laatste redenen van bestaan. Uitgaan van de kracht van mensen is nu eenmaal zo ongeveer het tegenovergesteld van mensen aansturen.

De Rijnlander van het Jaar kwam dit keer uit het domein van de langdurige zorg. Logisch, want als je het levensgeluk van de mensen die wat meer steun nodig hebben in het leven voorop zet - en niet de georganiseerde wereld met al z'n regeltjes - dan blijk je vroeg of laat de Rijnlandse traditie opnieuw te hebben uitgevonden. De zondermeer meest bevlogen pleitbezorger hiervan is Ruth Maas, bestuurder van Zorgcentra de Betuwe. Nog niet zolang geleden zelf een zorgenkindje, is het nu een prachtige club geworden. Dat Ruth de prijs moest delen met al haar collega's bij Zorgcentra De Betuwe, was eigenlijk voor haar een voorwaarde om de wisseltrofee vol trots in ontvangst te nemen uit handen van Rijnlander van vorig jaar Ninke van der Kooy.

Ninke zelf presenteerde op het festival - bij wijze van nalatenschap - een tweedaagse in november voor ambtenaren die een steuntje in de rug kunnen gebruiken bij de inspanningen om weer te leren organiseren met het gezicht naar de samenleving, in plaats van naar het systeem. Zie hier.

Volgend jaar zullen er weer nieuwe stappen zijn gezet. Centraal thema zal ook dan weer zijn de georganiseerde wereld te bekijken vanuit het perspectief van de vakmensen in de voorste linie. Zij zijn toch vooral weer uitgenodigd. Evenals alle andere mensen die die visie delen of willen onderzoeken. In de Rijnlandse praktijk hebben de vakmensen de organisatie zelf in handen. Na jarenlang aangestuurd te zijn is dat soms even wennen. En de meeste inspiratie daarbij tank je bij praktijkmensen die bij andere organisaties die organiseer-praktijk onder de knie aan het krijgen zijn. Managers schrijven er leiding geven met twee woorden – zij zijn immers bezig met het vergroten van de autonomie van de voorste linie. En stafdiensten worden vooral gemotiveerd als zij kunnen bijdragen om het daar in de voorste linie te laten slagen.

Het duurt nog wel even voor het programma voor 11 juni 2020 bekend zal zijn. We willen immers ook een soort stand van zaken laten zien. De afgelopen keer waren er in elk geval zeven podia waarop zo’n 25 praktijkcases werden gepresenteerd en waar vakmensen van vakmensen leren. En ook managers en ondersteuners kunnen leren hoe dat in z’n werk gaat. ’s Middags kun je dan door naar het Kennis Festival voor nog meer energie en nog meer inzicht in hoe zaken in het Rijnland in elkaar grijpen. Niet laten schieten he…

Harold Janssen