Nieuwe tijden, activistische communicatie (deel 1)
Er is wat aan de hand in Nederland en elders in de Westerse wereld. Noem het 'economisme', zoals de (nu nog) zeer uitgesproken Groenlinks-leider Jesse Klaver. Of 'rendementsdenken' zoals de studenten die dit voorjaar het Maagdenhuis bezetten. Of 'amoraliteit' zoals Joris Luyendijk. Het gaat erom dat ieder aspect van ons leven teruggebracht lijkt te worden tot een business case, een rekensom. Waarbij de moraal of wat je vindt, steeds minder belangrijk wordt. Getuige onze premier die ouderen die zorg nodig hebben 'afnemers van zorgproducten' noemt.
Deze doorgeschoten managementlogica en efficiency-denken zit de samenleving danig in de weg. Zorgmedewerkers, wijkagenten, onderwijzers; iedereen wordt achter de broek gezeten door het meten is weten-geloof. Maatschappelijke taken gaan niet soepeler, maar lopen vast. Hoe vaak hoor je niet de verzuchting ‘Ik heb wel een mooi vak, maar die organisatie er omheen…’
Genoeg is genoeg Er zijn grenzen aan het beschouwen van onze samenleving als een business case. Overal in Nederland staan burgers en vakmensen op om hun waardigheid en beroepseer terug te eisen, zoals binnen het programma De Hark Voorbij bij de Nationale Politie. Bij deze - wat wij noemen - emancipatiebeweging hoort een vernieuwende communicatie: activistische communicatie. Organisatieactivist Harold Janssen en communicatieactivist Esther Barfoot hebben DeLimes | Communicatie opgericht om zich op deze vorm van communicatie te richten. Maar wat is dat dan? En waarom is dat nodig? Lees dat in dit pamflet in twee delen. Hieronder deel 1 over het waarom van activistische communicatie.
Emanciperen is per definitie ‘slow’ Er is een groot verschil tussen een dergelijke emancipatiebeweging van vakmensen en het ‘veranderen’ zoals dat in een klassieke reorganisatie plaatsvindt, zoals de enorme reorganisatie van de Nationale Politie. In een reorganisatie wordt alles uitgetekend, bedacht en uitgestippeld, uit angst dat het anders niet gebeurt. De ironie is dat er hierdoor juíst vaak weinig van terecht komt, omdat het op papier is bedacht en niet in de werkelijkheid van de vakmensen en de samenleving. Dit is ook een van de redenen dat de reorganisatie bij de politie zo moeizaam verloopt.
Bij de emancipatie van de vakman is de verandering er al. De wens om te veranderen zit in de vakmensen en de professionals; sommigen zijn er al mee bezig, anderen nog niet. Het is een spontaan proces. We noemen dit ‘emergent’. Dat wil zeggen: wat moet gebeuren, gebeurt. Maar dat betekent ook dat je het niet kunt afdwingen. Emanciperen doe je als je er zelf aan toe bent. Het is daardoor op voorhand slow.
De gedroomde toekomst wakker kussen Harold en Esther hebben ontdekt dat bij deze slow emancipatiebeweging een andere communicatie hoort. Een andere stijl, andere aanpak en andere middelen. We noemen dit activistische communicatie. Deze communicatie is erop gericht: verhalen te vangen, woorden te geven aan nog ongrijpbare begrippen, de onderstroom aan het woord laten (de vernieuwers, veranderaars, mensen – zoals Harold zegt - met jeuk aan hun paradigma), hun waardevolle ideeën verspreiden, de dialoog op gang houden. Met als doel: de gedroomde toekomst wakker kussen.
Om verder te ontdekken wat deze activistische communicatie inhoudt én natuurlijk in de praktijk te brengen hebben wij ook DeLimes | Communicatie opgezet.
In deel 2 van dit pamflet vertellen we hoe activistische communicatie eruit ziet.
