Je kunt niet zeggen dat de wereld onveranderbaar is. Na 10 jaar DeLimes (opgericht 1-1-2007) staat het Rijnlands organiseren stevig op de kaart. Vooral als meer dan volwaardig alternatief voor het vaak lukraak toepassen van concepten uit het Angelsaksische repertoire. Het komende decennium zal in het teken staan van het verder terugdringen van het bedrijfsmatig denken uit ons publieke en privé domein.
Die strijd is nog allerminst gestreden, aldus medeoprichter Harold Janssen tijdens de nieuwjaarsbijeenkomst die traditioneel de eerste Rijnlandweek van het jaar afsluit. We moeten ons realiseren dat het bedrijfsmatig denken niet kan worden toegepast op situaties die geen bedrijven zijn. En ook Rijnlands – dat traditioneel heel veel ruimte laat voor vakmensen in de voorste linie – blijft een vorm van bedrijfskunde. Meer en meer gaat het erom de regels van het spel die daar thuishoren te herontdekken en te herwaarderen.
De situatie is actueel door het denken over de participatiesamenleving. Die legt de zorg voor elkaar weer terug naar het privé domein, met steun vanuit het publieke domein. Met welke regels betreden onze zorgprofessionals dat domein? Met de regels van hun vak, mag je hopen, niet met de regels van hun organisatie. En al helemaal niet als die bedrijfsmatig van aard zijn.
In de extramurale zorg lijkt de kentering definitief. Zie buurtzorg en familiehulp, wier werkwijze breed navolging krijgt. Met de intramurale zorg gaat dat een stuk moeizamer. Daar immers worden de mensen vanuit hun privé domein naar het domein van de organisatie gehaald. Weliswaar gelukkig steeds meer met het idee om daar een situatie ‘net als thuis’ te creëren, maar dan is er nog een enorme grote schoonmaak te gaan. Mogelijk gaat het alleen werken als we niet alleen alle managers ontslaan, zoals Harvard professor Gary Hamel in 2010 betoogde, maar ook alle zorgprofessionals. Die zouden zich moeten hergroeperen in werknemerscoöperaties en plechtig moeten beloven nooit iets bedrijfsachtigs te zullen worden. Aldus Harold Janssen. Lees verder ook het artikel over radicale vernieuwing in de verpleeghuiszorg.